به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

باید رتبه کشور در پیچیدگی اقتصادی را با افزایش تولید دانش بنیان افزایش دهیم

تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۰۱۶۴۲

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، پیمان صالحی در دومین روز اجلاس روسای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری که در دانشگاه فردوسی مشهد در حال برگزاری است، در مورد موضوع آموزش عالی و پیچیدگی اقتصادی گفت: این سخنرانی نتیجه یک طرح پژوهشی در حال اجرای یک سال و نیمه در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معاون پژوهشی وزیر علوم با بیان اینکه ما در سطوح بالایی در حال پژوهش هستیم، گفت: دانشگاه‌های ما در بالاترین سطح افراد را تربیت می‌کنند ولی بازار ما به خاطر کشش کم، آن را درک نکرده است. اینکه دانش‌آموختگان ما در بهترین بنگاه‌ها و بازار‌های دنیا جذب می‌شوند، موید همین موضوع است. برخی ممکن است عنوان کنند، کمی سطح خود را پایین بیاورید تا راحت‌تر افراد جذب بازار شوند؛ ما هیچگاه سطح علمی پژوهشی افراد را پایین نمی‌آوریم.

وی به سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در برنامه هفتم اشاره کرد و گفت: سیاست‌های ابلاغی و توجه به حوزه ICT، ریزفناوری، زیست فناوری و روزآمدسازی آنها؛ نشان‌دهنده توجه ویژه ایشان به موضوع پیچیدگی اقتصادی است.

معاون پژوهشی وزارت علوم در مورد پیچیدگی اقتصادی گفت: پیچیدگی اقتصادی نشانگری است که میزان سهم علم و فناوری را در تولیدات یک کشور نشان می‌دهد. براساس تنوع فناوری و پیچیدگی‌های فناوری نیز شاخصی به نام پیچیدگی اقتصادی تعریف شده است.

وی با بیان اینکه بین تحقیق و توسعه، تولید ناخالص داخلی و پیچیدگی اقتصادی رابطه علت و معلولی وجود دارد؛ گفت: در ایران سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی هیچگاه در طول برنامه ششم توسعه از ۸ دهم تولید ناخالص داخلی بیشتر نشد.

آقای صالحی افزود: در بازه زمانی بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰، چهار کشور چین، هند، برزیل و روسیه تولید ناخالص داخلی یکسان داشتند ولی وقتی ضریب پیچیدگی اقتصادی در آن سال‌ها اعمال شده، شرایط این کشور‌ها متفاوت شده است.در همان سال پیش‌بینی می‌شد که چین از پیچیدگی اقتصادی درآمد کسب می‌کند ولی کشور‌های دیگر از فروش منابع درآمد کسب می‌کنند.

آقای صالحی خاطر نشان کرد: ضریب پیچیدگی اقتصادی کاملاً قابل محاسبه است و به برنامه‌های راهبردی بلندمدت جمهوری اسلامی ربط دارد.

وی افزود: کشور‌ها هر ساله امتیازی از شاخص پیچیدگی اقتصادی می‌گیرند. اگر کشور‌ها بر اساس پیچیدگی‌های فناوری محصول تولید و صادر کرده باشند، امتیاز بالاتری می‌گیرند و هر چه به سمت خام فروشی بروند و ارزش افزوده ایجاد نکنند، ضریب منفی می‌گیرند.

معاون پژوهشی وزارت علوم با بیان اینکه آخرین رتبه‌بندی شاخص پیچیدگی اقتصادی مربوط به سال ۲۰۲۱ است؛ گفت: کشور‌هایی که منابع طبیعی ندارند، مثل ژاپن در شاخص پیچیدگی اقتصادی رتبه اول را کسب کرده‌اند.

وی توضیح داد: تولید ناخالص داخلی ژاپن ۳ تریلیون دلار و تولید ناخالص داخلی چین ۵ تریلیون دلار است. این کشور‌ها منابع خودشان را نفروخته‌اند، بلکه ارزش افزوده ایجاد کرده‌اند. اینکه ما رتبه ۸۰ هستیم نشان می‌دهد که صادرات ما کمتر بر اساس پیچیدگی اقتصادی بوده و بیشتر محصولات خام صادر کرده‌ایم.

وی خاطر نشان کرد: در ۲۰۲۱ رتبه ما در شاخص پیچیدگی اقتصادی ۴ رتبه ارتقا داشته است و دلیل آن فروش محصولات پتروشیمی است. چون در تولید محصولات پتروشیمی مقداری پیچیدگی اقتصادی داریم، چند رتبه ارتقا پیدا کردیم. صنعتی مانند پوشاک پیچیدگی فناوری، امتیاز زیادی ندارد ولی صنایعی مثل دارو، بیوتکنولوژی، هواپیما و ماشین‌های پیچیده امتیازآوری دارد.

آقای صالحی به بررسی پیچیدگی اقتصادی کشور‌هایی مثل ژاپن در سال ۱۹۶۲ پرداخت و گفت: ژاپن سال ۱۹۶۲ حوزه‌های پیچیدگی اقتصادی زیادی نداشته ولی در سال ۲۰۲۰ شروع به قرارگیری در خوشه‌هایی کرده که پیچیدگی زیادی دارند و به همین دلیل در رتبه اول پیچیدگی اقتصادی قرار گرفته است. کشور کره جنوبی نیز چنین شرایطی داشته است.

وی تاکید کرد: نمی‌خواهم نتیجه بگیرم که این کشور‌ها خوب هستند و ما بد هستیم. به دنبال این هستم که بگویم ما دانشگاهیان و تصمیم گیرندگان در حوزه پیچیدگی اقتصادی چه اقداماتی باید انجام دهیم.

معاون پژوهشی گفت: هر چه با موضوعاتی که پیچیدگی بیشتردارند، فاصله را کم‌تر کنیم، زودتر می‌توانیم به رتبه بالاتر در پیچیدگی اقتصادی برسیم. این نیاز به سال‌ها برنامه‌ریزی دارد و یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد. در حوزه پتروشیمی برنامه‌ریزی شده که الان ما در حال صادرات محصولات پتروشیمی هستیم. دلیل اینکه ما را در حوزه پتروشیمی تحریم نمی‌کنند این است که به ما نیاز دارند ولی در حوزه‌های دیگر تولیدکننده زیاد است.

وی افزود: شرایط ایران در سال ۲۰۲۰ مشابه دهه ۱۹۰۰ کشور‌هایی است که تازه در حال اقدام پیچیدگی اقتصادی بودند. اگرچه در ایران در حوزه دارو و پتروشیمی اتفاقات مثبتی افتاده است ولی هنوز راه زیادی در پیش داریم.

آقای صالحی به تفاوت اشتغال دانش‌آموختگان وزارت بهداشت و وزارت علوم اشاره کرد و گفت: بازار وزارت بهداشت دست خودش است ولی بازار فارغ‌التحصیلان وزارت علوم دست ما نیست. برخی عنوان می‌کنند که چرا مشکل محیط زیست و یا اقتصاد را حل نمی‌کنید؟ مگر محیط زیست و اقتصاد دست ماست؟ هر جایی که از ما خواسته شده، اتفاقات خوبی افتاده است.

وی به وظایف آموزش عالی در این زمینه اشاره کرد و گفت: وظیفه ما رساندن افراد به بازار است. ما افراد را برای بازار تربیت می‌کنیم. در جوامعی که پیچیدگی اقتصادی کمی دارند، شبیه بودن انسان‌ها به یکدیگر مشکلی ندارد ولی جوامع با پیچیدگی اقتصادی بالا، انسان‌هایی نیاز دارد که مثل هم نباشند چرا که هر فرد مسئولیت و وظیفه خاص خودش را دارد؛ بنابراین در آموزش عالی انسان‌هایی با وظیفه ویژه باید تربیت کرد.

معاون پژوهشی به رابطه بازار، تکنولوژی و پژوهش اشاره کرد و گفت: ژاپن اول در بازار موفق است، بعد در تکنولوژی و بعد در پژوهش موفق است. بسیاری از کشور‌های پیشرفته چنین الگویی دارند و بازار را به دست کسی دادند که افراد را تربیت می‌کند؛ یعنی همان کاری که ما انجام ندادیم.

آقای صالحی به جایگاه ایران در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: با افتخار میگویم ما سال‌هاست که در پژوهش جلوتر از تکنولوژی و بازار هستیم. برخی می‌گویند پژوهش ما مرتبط با تکنولوژی و بازار نیست. در صورتی که اینگونه نیست. این نتیجه‌گیری اشتباهی است. پژوهش ما بسیار جلوتر از پیچیدگی اقتصادی است. ما می‌توانیم پاسخ پیچیدگی‌های اقتصادی بسیار بالاتری را بدهیم.

وی با اشاره به سرمایه‌گذاری ترکیه در بخش تکنولوژی و بازار گفت: نباید بی‌انصاف باشیم و تاثیر تحریم را نادیده بگیریم. تحریم محدودیت‌های بسیاری برای ما ایجاد کرده است ولی دانشگاه‌های ما مغلوب تحریم‌ها نشده‌اند و کار خود را به خوبی انجام داده‌اند.

معاون پژوهشی وزارت علوم اظهار کرد: ما در حال ترسیم نقشه خروجی علمی ایران در سال‌ها مختلف هستیم و می‌خواهیم آن را با نقشه تکنولوژی کشور تطابق دهیم تا ببینیم تکنولوژی و پژوهش کجا تلاقی کرده، کجا فاصله دارند و کجا علم در خدمت تکنولوژی آمده است.

وی با بیان اینکه ما در سطوح بالایی در حال پژوهش هستیم، گفت: دانشگاه‌های ما در بالاترین سطح افراد را تربیت می‌کنند ولی بازار ما به خاطر کشش کم، آن را درک نکرده است. اینکه دانش‌آموختگان ما در بهترین بنگاه‌ها و بازار‌های دنیا جذب می‌شوند، موید همین موضوع است. برخی ممکن است عنوان کنند، کمی سطح خود را پایین بیاورید تا راحت‌تر افراد جذب بازار شوند. ما هیچگاه سطح علمی پژوهشی افراد را پایین نمی‌آوریم.

آقای صالحی با تاکید اتصال افراد و بنگاه‌ها و افزایش کشش بازار گفت: اقداماتی همچون بورس‌های مختلف مثل بورس دانش، بورس سایپا و...، اشتغال ۱۲۰ هزار نفر در شرکت‌های پارکی برنامه‌ریزی در همین راستا است. ما این اقدامات را انجام می‌دهیم ولی این را باید به ذهن تصمیم‌گیران در کشور بدهیم.

وی تصریح کرد: دیگر فروش حامل‌های انرژی برای کشور درآمدزا نیست. با توجه به افزایش هزینه‌ها، هزینه استخراج مواد خام با پول فروش آن برابری خواهد کرد و نمیتوان از خام‌فروشی پول کسب کرد.

معاون پژوهشی وزیر علوم گفت: نمودار کشور‌هایی مثل تایلند، سریلانکا، برزیل نشان میدهد که این کشور‌ها به سمت پیچیدگی اقتصادی حرکت کرده‌اند. نمودار پیچیدگی اقتصادی تایلند، همانند ۱۵ سال پیش چین است و به این سمت حرکت می‌کند.

آقای صالحی گفت: العلم سلطان یعنی آینده در دستان ماست. اگر نتوانیم به پیچیدگی‌های اقتصادی کمک کنیم نمی‌توانیم در آینده سری در سر‌ها در بیاوریم و اگر نتوانیم درست برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کنیم و نتوانیم افراد را به بازار متصل کنیم، اتفاقات خوبی نخواهد افتاد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: شاخص پیچیدگی اقتصادی تولید ناخالص داخلی اشاره کرد و گفت معاون پژوهشی برنامه ریزی کشور ها وزارت علوم آقای صالحی آموزش عالی دانشگاه ها کشور هایی سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۰۱۶۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش‌آفرینی گروه‌های جهادی در جهش تولید با مشارکت مردم 

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست فعالان جهادی و مردمی عرصه آبادانی و پیشرفت توسط دفتر مردمی‌سازی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان و با حضور مدیران 50 گروه‌ جهادی و مردمی در محل معاونت علمی، فناوری اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری برگزار شد.

 حمیدرضا شکری، دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور در امر مردمی سازی و مدیر برنامه ملی آبادیران در ابتدای این نشست به نقش آفرینی گروه‌های جهادی و مردمی در جهش تولید با مشارکت مردم پرداخت.

وی ظرفیت عظیم گروه‌های جهادی و مردمی را در جهش تولید دارای اهمیت مضاعف دانست و اشاره کرد: این گروه ها با توجه به تعددشان و پوشش دهی مناسب مناطق کمتر برخوردار به عنوان حلقه های میانی می توانند نقش آفرینی جدی برای مشارکت مردم در تولید با توجه به ظرفیت های بومی داشته باشند.

شکری، همچنین به توانمندی های شرکت های دانش بنیان به عنوان پشتیبانی کننده در جهش تولید و ایجاد اشتغال پایدار تاکید و بیان کرد: تعامل دو گروه بزرگ مردمی یعنی شرکت های دانش بنیان و گروه های جهادی امر مهم و ضروری برای جهش تولید است.

مدیر برنامه ملی آبادیران همچنین «معرفی شرکت‌های دانش بنیان به گروه‌های جهادی و مردمی»، «تعامل با گروه‌های جهادی و مردمی و کمک به احصای ظرفیت‌های بومی» و «بسترسازی به همرسانی شرکت های دانش بنیان و گروه های مردمی» را نقش برنامه ملی آبادیران در جهش تولید با مشارکت مردم دانست.

وی در ادامه بر سهم و جایگاه گروه های جهادی در دومین دوره نمایشگاه ملی آبادیران متمرکز شد و گفت: در این نمایشگاه، دو طرف عرضه و تقاضا وجود دارد که طرف عرضه ظرفیت شرکت های دانش بنیان، خلاق و فناور و طرف تقاضا نیازمندی‌ها و ظرفیت مناطق کمتر برخوردار هدف گروه های جهادی و مردمی است.

از این رو، به گفته وی، حضور گروه های جهادی و مردمی در نمایشگاه ملی آبادیران بستر مناسبی را برای اعلام و رفع نیاز مناطق کمتر برخوردار فراهم آورده است.

شکری در ادامه به شرایط ثبت‌نام و حضور گروه‌های جهادی در دومین نمایشگاه ملی آبادیران پرداخت و افزود: گروه‌های جهادی و مردمی به شرط احصاء و اعلام دقیق چالش‌ها و ظرفیت‌های دقیق مناطق کمتربرخوردار می‌توانند به صورت رایگان در نمایشگاه غرفه داشته باشند.

مدیر برنامه ملی آبادیران در پایان به نمونه هایی از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان، خلاق و فناور اشاره کرد که از آن جمله می توان به تصفیه و سالم سازی آب شرب روستاها و مناطق کمتر برخوردار با دستگاه تصفیه آب پرتابل، الگوهای تدوین اسناد پیشرفت منطقه ای مبتنی بر ظرفیت گروه‌های جهادی و مردمی، ایجاد اشتغال پایدار و کوچک مقیاس و ایجاد اقامتگاه‌های سریع در بحران‌های طبیعی، ساخت سریع و ارزان سکونت‌گاه و ساخت مدارس مناطق روستایی اشاره کرد.

همچنین رضا غلامزاده، معاون عملیات جهادی سازمان بسیج دانشجویی ضمن بیان اهمیت بهم‌رسانی گروه های جهادی و مردمی و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان افزود: ایجاد بستر مناسب و تخصصی که از ظرفیت و توانمندی گروه‌های جهادی و شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور به صورت همزمان آگاهی و اطلاع دارد در محقق شدن اهداف برنامه ملی آبادیران نقش اساسی ایفا می کند.

وی در پایان آمادگی خود را برای ارائه ظرفیت‌‌ها و توانمندی‌های سازمان بسیج دانشجویی برای تسهیل و هموارسازی این مسیر اعلام کرد.

انتهای پیام/